هفته منابع طبیعی هر ساله فرصتی فراهم می‌سازد تا دوستداران و علاقه‌مندان به طبیعت، محیط زیست، آب و خاک و درخت و سرسبزی؛ توجهی دوباره به این عرصه و موضوع مهم، اساسی و زیربنایی بنمایند و از مسوولان و حافظان این ثروت خدادادی و ارزشمند سوال و مطالبه کنند تا بگویند در سالی که گذشت چه میزان عرصه‌های طبیعت و اراضی کشور را سرسبز و چه اقداماتی برای حفظ آب و خاک و پوشش گیاهی انجام داده‌اند و در مقابل به چه میزان با تخریب عرصه‌های جنگل و مرتع و منابع ارزشمند آب و خاک به دلیل غفلت، ناکارآمدی، سیل و باران و فرسایش زمین از دست داده‌ایم. خزانه‌داران طبیعت و محیط زیست براساس مسوولیت قانونی و اجتماعی خود لازم است به مردم و البته نسل‌های آینده که سهامداران این ثروت بزرگ هستند، گزارشی از تراز این منابع ارایه کنند و به مردم نشان دهند که پاسداران و محافظان و امانتداران شایسته و توانایی بوده‌اند، اما متاسفانه به نظر می‌رسد به دلایل گوناگون بیش از حفظ و احیا با تخریب منابع طبیعی و آب و خاک روبه‌رو هستیم.
نمونه‌ای که در چند روز گذشته شاهد آن هستیم تخریب‌های گسترده ناشی از بارندگی و پیدایش سیلاب‌های مخرب در جنوب استان محروم سیستان و بلوچستان است، سیلی که در چند سال گذشته چند بار در همین منطقه آمده و تخریب‌های قبلی‌اش را شاهد بوده‌ایم و به دلیل ضعف در پوشش گیاهی عرصهها و عدم انجام اقدامات موثر در اجرای طرح‌های آبخیزداری شاهد آن هستیم و با کمال تاسف می‌بینیم که چه خسارت‌های فراوانی به عرصه‌های طبیعت، باغات و مزارع، قنوات و چاه‌های کشاورزی و خانه‌های مسکونی مردم ضعیف و بهسازی روستاها و راه‌های روستایی و بین شهری وارد شده است و مهم‌تر از آنها صدها میلیون مترمکعب آب شیرین و ارزشمند و گرانبها را که می‌توانست بهترین دارایی برای مردم آن مناطق باشد به همراه خاک‌های غنی کشاورزی راهی دریا کرده است. چرا هر سال و همه مسوولان در سطوح و مسوولیت‌های گوناگون در ضرورت توجه به احیا و توسعه منابع طبیعی و اجرای طرح‌های آبخیزداری برای تقویت سفره‌های زیرزمینی و افزایش آب‌دهی قنوات و پیشگیری از پیدایش سیل‌های خانمان‌سوز صحبت می‌کنند و نوعا بر اولویت این اقدامات پیشگیرانه و اصولی تاکید می‌ورزند ولی باز شاهدیم که اتفاق قابل قبول و موثری نمی‌افتد و به ناچار به جبران خسارت‌های بیشتر به مردم و کشاورزان و تامین هزینه‌های هنگفت برای بازسازی راه‌ها، مسیرها، روستاها، قنوات، خانه‌ها و... پرداخته می‌شود.
مهم‌ترین دلیل شاید به این موضوع برمی‌گردد که کشور در اولویت‌بندی مسائل خود دچار خطای استراتژیک می‌شود و به جای پرداختن به علت‌ها و راهکارهای اصولی و عقلانی در مدیریت با طبیعت، گرفتار رفتارها و اقدامات روزمره و پراکنده و محدود می‌شود و عملا آثار آن را در آلودگی‌های زیست‌محیطی و هوای ناپاک کلانشهرها و بیمارهای ناشی از این شرایط از طرفی و از دست رفتن آب و خاک، خشکسالی، کاهش پوشش گیاهی، افت سفره‌ها و در سال‌های اخیر فرونشست زمین و خسارت‌های کلان و گاهی ناملموس از طرف دیگر می‌شویم.
لازم به توجه است که مهم‌ترین اقدام برای بازسازی و احیای منابع طبیعی و جلوگیری از تداوم فرسایش‌های فراوان و بهره‌وری هر چه شایسته‌تر از نعمت خداوندی باران؛ طراحی، برنامه‌ریزی و اقدام جامع، همه‌جانبه و بلندمدت با تامین اعتبارات لازم و به کارگیری همه ظرفیت‌های دولتی، نهادی و مردمی در اجرای طرح‌های آبخیزداری در همه عرصهها و حوزه‌های آبخیز با جلب مشارکت و همراهی روستاییان، عشایر، شوراها و دهیاران است.
امید است هفته منابع طبیعی با پرداختن اصولی به مسائل اساسی منابع طبیعی و محیط‌زیست و آسیب‌شناسی موضوع در ابعاد مختلف با جلب مشارکت صاحب‌نظران و دغدغه‌مندان فرصتی برای تحول در سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات فراهم سازد.
منتشرشده در روزنامه اعتماد 16 اسفند 1402
https://www.etemadnewspaper.ir/fa/Main/Detail/214468/